"..επειδή το αδοκίμαστο και το απ' αλλού φερμένο δεν το αντέχουν οι άνθρωποι.."
Οδυσσέας Ελύτης

Τρίτη 10 Ιουλίου 2012

Φοβάται...

"Αυτή είναι η λέξη-κλειδί που μπορεί να εμηνεύσει τις περισσότερες από τις περιπτώσεις των εσωστρεφών, οι οποίοι, από πολύ νωρίς στη ζωή τους και προκειμένου να κρύβουν τον φόβο τους, υιοθέτησαν το ύφος μιας αγέρωχης σιωπής. Κάτι εντός τους, συνειδητά ή ασυνείδητα, έχει επί χρόνια προβάρει και ασκήσει την έκφραση που θα τους δικαιολογεί και θα τους προστατεύει. Οι εξυπνότεροι ψυχισμοί καταφέρνουν μάλιστα να προσδίδουν σε τούτο το προσωπείο μια ιδιαίτερη γοητεία. Συνιστά άλλωστε επιχείρηση ζωής μια τόσο αναγκαία, ζωτική για τους ίδιους άμυνα. Γιατί ο φόβος συνήθως είναι μεγάλος, και είναι μεγάλος γιατί είναι πρόωρος, πρωτογενής, ριζωμένος σε τρόμο, τραύμα ή εξουθένωση πολύ τρυφερής ηλικίας. [...]
Είναι απίστευτο πόσο σοβαρά και πόσα γελοία μπορούν να τρομάξουν τον άνθρωπο. Όταν μάλιστα ο φόβος ξεκινάει από πολύ πρώιμη ηλικία το θέμα του φόβου θα είναι παιδιάστικο. Συνήθως οι άνθρωποι φοβούνται το ίδιο τους το πρόσωπο και για το ίδιο τους το πρόσωπο. Δεν τους αρέσει ο εαυτός τους, δεν τον εμπιστεύονται, δεν τον συμπαθούν, δεν τον ξέρουν, και ο ξένος υπήρξε από τα αρχαία χρόνια και εχθρός, πρέπει να τον καλύψουν ώστε να μην νιώσει και ο άλλος την ίδια απέχθεια που οι ίδιοι βιώνουν ως αυτοαπέχθεια και ντροπή. Μόνο αν προσποιηθούν έχουν ελπίδα να είναι αποδεκτοί. Οι άνθρωποι ξεμένουν έξω από την γνησιότητά τους, γιατί δεν την επιδίωξαν, προτιμούν να κυνηγούν ένα φάσμα, μια ουτοπική φαντασίωση ως εαυτό τους, ένα εξωπραγματικό μύθο ως ζωή τους. Πώς να συμφιλιωθούν και να συμπαθήσουν μετά, συγκρίνοντάς τα με εκείνο που καθημερινά έχουν;
Μπορεί να κάνω λάθος αλλά νομίζω πως αυτό είναι το πιο συνηθισμένο κίνητρο των υπερβολικά εσωστρεφών: Το δράμα ενός εαυτού για τον οποίο ντρέπονται.
Όπως έχουμε ξαναπεί, το κόμπλεξ ανωτερότητας προέρχεται από κόμπλεξ κατωτερότητας, έτσι και η "μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του" που καταφέρνει με ελάχιστα μέσα να εκπέμπει ένας λιγομίλητος και "βαρύς" τύπος προέρχεται από χαμηλή ιδέα για τον εαυτό του. Οι άνθρωποι στην προσποίηση είμαστε επιστημονικά αυτοεκπαιδευμένοι. Άλλος λίγο, άλλος πολύ. Γιατί εκείνο που την υπαγορεύει έχει δύναμη ενστίκτου αυτοσυντήρησης, ενστίκτου κοινωνικής επιβίωσης. Με την ίδια επιταγή που έπρεπε να καλύψεις το γυμνό σώμα ως πρωτόγονος, όταν ξέσπαγαν οι χιονοθύελλες έξω από τη σπηλιά, έτσι πρέπει να κρύψει η μειονεξία τον εαυτό της όταν είναι να βγούμε έξω από τη σπηλιά της φοβισμένης μας μόνωσης."

Μια μεγάλη καρδιά γεμίζει με ελάχιστα
Μάρω Βαμβουνάκη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου